Ставроникита, најмалиот манастир на Света Гора, привлекува внимание со својата необична положба, на карпа над морето, на источниот брег. Го подогнал пред 10 векови монахот Никита кој режел крстови по што манастирот го добил името Никита од Крстот или Ставроникита.
Зданието преживеа бурни векови, одбележени со пустошење и пожари. Сепак сериозно е одновен кон средината на 16 век благодарени на тогашниот цариградски патријарх при чија посета, рибарите од дното на морето близу манастирот, со мрежа извлекле една неоштетена икона.
Се покажало дека тоа е икона на Свети Никите која во водените длабочини лежела над половина милениум. На челото на светитетолот на иконата била срасната огромна школка, чија трага е видлива и денеска.
Поради чудесното пронаоѓање на иконата, патријархот манастирот му го посветил на Свети Никола Чудотворец.
Главниот храм е збогатен доо прекрасни ѕидни икони кои славниот критски уметник Теофан заедно го синот Симено ги изработил во чест на Свети Никола.
