Песна Ѓурѓовден била создадена во возот на смртта кој патувал од Сараево до Јасеновац. На патот кон казамати, затворениците во вагони без храна и вода почнале да паѓаат во криза од страв и несигурност. Во општиот хаос еден од нив за кој се вели дека бил член на Сараевска “СЛОГА” од гордост и инает, запеал … Ова го тврди новинарот Вукашин Беатовиќ
Еве како оди приказната – Мај шести во 1942 година. година – студено утро во Сараево. Полицајците им наредиле на ИТЗ да ги подготват заробените Срби. Во четири часот наутро во градот колони на затворениците од Јајце касарната и другите затвори ги собрале на железничката пруга во Сараево,
Колоната била околу три илјади претежно млади луѓе. Меѓу нив и домаќини заедно со нивните синови, како и муслимани кои ги поддржувале Србите или се изјасниле како Срби. Чуварите извикувале “Како сте Срби? Ве носиме на бесплатна екскурзија во Јасеновац”.
Возот на свети Ѓорѓија од Сараево отиде во Јасеновац. На патот кон казамати, затворениците во вагоните без храна и вода почнаа да паѓаат во криза на страв и несигурност. Во општиот хаос еден од нив запеал ” Пролече на моје раме слече – џурџевак зелени – свима осим мени “
Поради песната чуварите ги затвориле вратите од вагоните а затворениците останале без воздух во тесните вагони стиснати еден до друг. Од три илјади колку што тргнале од Сараево до Јасеновац стасале само две илјади, а стотина од нив успеале да ја преживеат тортурата. Благодарение на преживеаните денес се знае за овој настан.
Под импресија на оваа приказна, Горан Бреговиќ ја направил песната “Ѓурѓовден”. Песната оттогаш стана глобален хит која се пее на повеќе јазици. Но, многу малку денес знаат за позадината на оваа песна, за возот на смртта и судбината на овие луѓе.
