Ако не може да ве заштити системот, тогаш морате сами да барате решение. Така беше во мојот случај. Купив бубрег , отпатував за Пакистан и извршив трансплантација, рече Мујо Ковачевиќ ( 43 ), кошаркарски тренер на клубот Искра од Бугојно , неодамна на годишниот состанок на Здружението за дијализа и трансплантација на бубрег во Осиек.
Денес , сведочи за неговата борба со болеста, за нивните искуства во лекувањето и денес е еден од најгласните кои се бори за промени во законодавството и легализација на трансплантација ( пресадување на органи од починати лица ) во Босна и Херцеговина.
– Јас само се надевам дека наскоро не ќе мора да одат на другиот крај на светот за да добијат шанса за живот – рече Ковачевиќ.
Неговите проблеми со бубрезите почна 2004. година , а две години подоцна тој мораше да оди на редовна дијализа . Патувањата во болницата му биле се потешки . Неможел да издржи повеќе. Иако потесното семејство беше ставено на листата на донатори и сите биле подготвени да го спасат неговиот живот, за жал нивните органи не биле компатибилни со оние на Мујо .
За операција во странство одлучи да оди во 2008. година.
– Јас бев осуден да се снајдам сам . Почнав пребарување на веб и открив дека бубрезите може да се купат во Пакистан. Јас контактирав со клиниките , и тие ми објасни кои анализи морам да ги направам прњетходно, и многу побрзо отколку што мислев, јас веќе бев во авионот .
Во прилог на инструкциите за испитувања, Мујо доби и сметка за трансплантацијата и третманот. Неговите пријатели буквално одејќи од врата на врата успеале во неколку дена , да ги соберат потребните 35.000 € кои морале пред операцијата да се уплатат на клиниката во Лахоре. На крајот вкупните трошоци се зголемиле на 50.000 .
– Пред да одам, јас само знаев дека ќе донира бубрег пакистанска девојка од 28 години. Ништо не знаев , ни колку пари ќе добие таа за да донира, ниту пак го знаев нејзиното име . Се запознав со неа на влезот во операционата сала , но докторите не дозволија да зборуваме – се сеќава Мујо .
“Во Пакистан , секој може да донира бубрег ”
Операцијата помина без компликации и Мујо додава дека на неговиот оддел имало пациентите од Русија, Англија, Италија, Казахстан … Сите во потрага по можност за нов живот , кои во нивните земји не можат да го добијат .
– За 16 дена дека бев во болница во Лахоре , лекарите извршија 40 трансплантации на бубрези за пациенти од целиот свет. Пакистан , всушност, во своето законодавство предвидува дека секој кој сака и има здрав бубрег може да го дарува. Некои велат дека со тоа се злоупотребуваат сиромашните , но за мене овој систем ми го спаси животот . Денес, само пијам лекови , а по пет и пол години по операцијата секој ден можам и да спортувам – вели среќен Мујо . На секои два месеци е должен да оди на контрола во Тузла.
Пред три години, законот на Пакистан одлучи да стави крај на трговијата со органи , но некои провинции се уште не ги усогласиле прописите. Тие не сакаат нивната земја да биде евтин пазар на органи на сиромашните Пакистанци. Нелегалната продажба се уште цута и не може да се контролира .
